Tıbbi Müdahalede Rıza Alınmaması: Hangi Durumlarda Hastane Tazminat Öder?
- Av. Arb. Gizem Akile İlbay
- 17 saat önce
- 2 dakikada okunur
Tıbbi müdahalelerde aydınlatılmış onam (rıza) alınması, hastanın temel haklarının bir sonucudur ve sağlık kuruluşlarının hukuki sorumluluğunu doğrudan etkileyen bir zorunluluktur. Hastanın onayı olmadan yapılan her işlem, sonuç başarılı olsa dahi hukuken ihlal niteliği taşıyabilir. Bu durum hastaneler ve hekimler açısından tazminat sorumluluğu doğurur.
Aydınlatılmış Onam Nedir?
Aydınlatılmış onam; hastanın yapılacak tıbbi işlemin amacı, riskleri, muhtemel komplikasyonları, alternatif tedaviler ve sonuçları hakkında yeterli bilgi verilmesi sonrası özgür iradesiyle verdiği onayı ifade eder. Acil durumlar dışında hastanın karar hakkı mutlak surette korunmalıdır.
Hangi Durumlarda Tazminat Doğar?
1) Hastanın Hiç Rıza Vermediği Tıbbi İşlemler
Hastanın bilgisi ve onayı dışında yapılan müdahaleler ağır hak ihlali sayılır ve hastane hem maddi hem manevi tazminat ödemek zorunda kalabilir.
2) Aydınlatmanın Eksik veya Yanlış Yapılması
Eksik bilgilendirme yapılması rızayı geçersiz kılar. Yargıtay uygulamasına göre imzalı form tek başına yeterli değildir.
3) Hastanın Yerine Üçüncü Kişiden Onay Alınması
Rıza yalnızca hastadan alınabilir. Aile bireylerinin talimatıyla işlem yapılması hukuken geçersizdir ve tazminat sorumluluğu doğurur.
4) Müdahalenin Kapsamının Aşılması
Hasta yalnızca belirli bir işlem için onay verdiyse, bunun ötesine geçen müdahaleler rızasız işlem sayılır.
5) Acil Olmayan Durumlarda Rıza Almadan Müdahale
Hayati risk yoksa hastanın rızası alınmadan yapılan işlemler hukuka aykırıdır.
Hastanenin Ödeyebileceği Tazminatlar
• Maddi Tazminat: Tedavi giderleri, kazanç kaybı, iş göremezlik zararları, ek tedavi masrafları.
• Manevi Tazminat: Beden bütünlüğünün ihlali, psikolojik etkilenme, onur kırıcı işlem nedeniyle talep edilebilir.
• Sorumluluk Hem Hastaneye Hem Hekime Aittir: Uygulamada çoğu dava birlikte açılır.
Sonuç Olarak Tıbbi Müdahalede Rıza Alınmaması: Hangi Durumlarda Hastane Tazminat Öder?
Rıza alınmaması tıbbi uygulama hatası kapsamında değerlendirilir ve hastanenin önemli ölçüde tazminat sorumluluğu doğurur. Sağlık kuruluşlarının hem hukuki hem etik açıdan en temel sorumluluğu, hastanın aydınlatılmış ve özgür iradeye dayanan onamını almaktır.
Yorumlar